Mniejszości narodowe i etniczne

Polityka narodowościowa – określana również mianem polityki mniej­szościowej, etnicznej lub etnopolityki, to zakres podejmowanych przez państwowe instytucje centralne i regionalne, a także samorządy lo­kalne działań wobec mniejszości narodowych i etnicznych. Jednocze­śnie działania te determinują stosunki interetniczne. Jest ona jedną z dziedzin polityki ogólnej państwa, a realizowana jest przez wyspecja­lizowane organy i instytucje. Państwo poprzez przyznawanie im okre­ślonych uprawnień, środków na ich realizację oraz przeciwdziałanie dyskryminacji jest kreatorem polityki narodowościowej. Zmierza do realizacji określonych przyjętych przez państwo założeń i koncepcji realizowanych wobec ludności różniącej się od tej, która w nim do­minuje: samoświadomością odrębnego pochodzenia, nazwą własną, kulturą, w tym przeważnie językiem, a często wyznaniem (nierzadko polityka narodowościowa i polityka wyznaniowa wzajemnie na siebie oddziaływują, przenikają się i determinują). Reguluje ona wszystkie dziedziny życia zbiorowego tej ludności poprzez akty normatywne i or­gany uprawnione do podejmowania wobec niej decyzji stanowiących. W systemach niedemokratycznych celem polityki narodowościowej jest dążenie do objęcia pełną kontrolą i podporządkowania państwu istniejących mniejszości narodowych i etnicznych oraz tworzonych przez nie instytucji i stowarzyszeń. W większości przypadków jest ona nakierowana na ich szybką asymilację. W państwach demokratycz­nych jej celem jest zarówno określenie założeń, zasad oraz struktur organizacyjnych (przy jednoczesnym planowaniu i ustalaniu strategii działania), jak i zaspokajanie określonych potrzeb (politycznych, spo­łeczno-kulturalnych, oświatowych), mniejszości narodowych i etnicz­nych.

[Stefan Dudra, Polityka narodowościowa, w: Leksykon wiedzy politologicznej, red. Joanna Marszałek-Kawa, Danuta Plecka, Toruń 2018]